Opis jego
męczeństwa pochodzi dopiero z VIII wieku i zawiera wątki legendarne. Św.
Florian pochodził z Lauriacum (Lorch), z rzymskiej prowincji Noricum Ripense.
Urodził się w drugiej połowie III wieku, w dzisiejszym Zeiselmauer (dawne Ceti)
w Dolnej Austrii. Jego życie przypadło na czasy prześladowań chrześcijan przez
cesarza Dioklecjana (284 - 305).
Szczegółów
jego biografii poznajemy z dzieła pt. Passio Floriani, które zawiera wątki
legendarne. W mieście Lauriacum, w wyniku obławy na wyznawców Chrystusa,
schwytano jedenaście osób, o których dowiedział się Florian - żołnierz, szef
wojskowej służby prefekta. Będąc chrześcijaninem udał się do Lauriacum, gdzie
dał się aresztować dawnym swoim podwładnym - żołnierzom, którzy zaprowadzili go
przed swego dowódcę imieniem Aquilin. Nie uległ namowom, aby wyprzeć się swojej
wiary. 4 maja 304 na moście, na rzece Enns (Anizie) pobitego i zmaltretowanego
Floriana strącono do rzeki. Jak głosi tradycja, w V wieku jego ciało zostało
sprowadzone do Rzymu.
Kult św.
Floriana upowszechnił się po całej środkowej Europie w VIII wieku. Brak
wiarygodnych źródeł potwierdzających historyczność osoby i wydarzeń związanych
z jego życiem. W 1184 roku dzięki staraniom biskupa krakowskiego Gedki i
księcia Kazimierza Sprawiedliwego, sprowadzono do Polski z Rzymu jego relikwie.
W 1436 roku św. Florian został zaliczony, wraz ze świętym Wojciechem,
Stanisławem i Wacławem do głównych patronów Polski. Od czasu ocalenia kościoła
pod wezwaniem św. Floriana na Kleparzu w 1528 roku, zaczęto czcić Floriana jako
patrona od pożaru, a strażacy przyjęli go za swojego patrona. Z biegiem lat św.
Floriana zaczęli czcić nie tylko strażacy, ale także wszyscy, którzy na co
dzień spotykają się z zagrożeniem ze strony ognia: hutnicy, metalowcy,
kominiarze.
Mniej więcej
od XV stulecia pojawiły się przedstawienia św. Floriana gaszącego wodą z wiadra
płonący u jego stóp dom lub kościół. W XVI wieku taki wizerunek świętego dotarł
z Niemiec do Polski i odtąd jego podobiznę malowano lub rzeźbiono zwykle wraz z
atrybutami patrona od ognia. Św. Florian został ogłoszony patronem od ognia,
wojny i powodzi.
Na ogół
przedstawia się go jako rzymskiego legionistę. Przedstawiony jest jako rycerz
Chrystusowy i patron walki z pożarem. Nosi różnorodne zbroje, hełm, towarzyszy
mu często rozwinięty sztandar, czasem tarcza i miecz. Od XIV wieku pojawia się z
naczyniem z wodą, która gasi ogień, a to za sprawą cudownego ocalenia kościoła
i części Kleparza z ogromnego pożaru Krakowa w 1528 roku.
Ikonografia
ukazuje św. Floriana w zbroi, jako oficera rzymskiego z naczyniem z wodą
gaszącą ogień. Św. Florian jest drugorzędnym patronem diecezji katowickiej. 19
października 1993 Kongregacja do spraw kultu Bożego przy stolicy Apostolskiej
nadała miastu Chorzów Patrona św. Floriana, gdzie jest on otaczany szczególnym
kultem i gdzie znajdują się relikwie świętego przekazane z Krakowa.
§