| Święty Olaf |  |
 Święty Olaf to jedna z ważniejszych postaci w historii Norwegii i Kościoła katolickiego w średniowiecznej Europie – tak jakby Bolesław Chrobry i Święty Wojciech w jednej osobie!Święty Olaf – którego dzień („Olsok”) obchodzimy 29 lipca – był królem Norwegii w latach 1016-1028 i uchodzi za tego władcę, który „ochrzcił” Norwegię, choć chrześcijańska wiara była już w tym kraju znana i wielu mieszkańców było ochrzczonych za panowania Olafa Tryggvassona, który zginął w bitwie morskiej w roku 1000. Jednak dopiero po śmierci Olafa Haraldssona -Świętego Olafa chrześcijaństwo na dobre się przyjeło. Olaf Haraldsson, urodził się w roku 995 a zginął w bitwie pod Stikklestad k/Trondheim 29 lipca 1030. Był on Wikingiem i na pierwszą wyprawę ruszył mając 12 lat, najpierw na Wschód w kierunku Nowgorodu, a potem do Anglii i Hiszpanii. W roku 1013/14 przezimowal w Normandii (podbitej przez Wikingów w 881r.) u króla Ryszarda II. Tutaj miał okazję poznać wiarę w Jezusa Chrystusa - Ryszard II był chrześcijaninem i Normandia była krajem ludzi ochrzczononych. Tutaj też, w Rouen, Olaf przyjął chrzest. Po powrocie do Norwegii, razem z czterema biskupami, dążył do zjednoczenia kraju, którym rządzili król szwedzki, król duński i książęta z regionu Lade (ladejarlene). A jednocześnie ponowił próbę wprowadzenia do Norwegii chrześcijaństwa zamiast dotychczasowych wierzeń nordyckich. Nie było to łatwe i często był Olaf oskarżany o „chrzczenie mieczem”, w czym pewnie jest sporo prawdy, ale i sporo przesady. Chrześcijaństwo Olafa w tej fazie było zapewne wciąż pod wpływem dawnej religii, a jego chęć ustanowienia kościoła chrześcijańskiego motywowana nie tyko wiarą, ale i polityczną wolą stania się częscią chrześcijańskiej Europy. W roku 1023 w Moster uchwalono a rok później ogłoszono prawo, tzw. Prawo Św. Olafa, mówiące o tym, że Norwegia jest krajem chrześcijańskim.
Nakazano w nim m.in. budowę kościołów we wszystkich województwach, chrzest niemowląt, posty, i wolne od pracy niedziele także dla niewolników, a zakazywano m.in. wielożeństwa, a także mordowania niepełnosprawnych niemowląt, co było dotychczas tradycją. Król Olaf jeździł po kraju ogłaszając nowe prawo i napotykał na opór, który tłumił grożąc i karząc jednakowo panów i chłopów.
Snorre Sturlasson - autor m.in. Sagi o Świetym Olafie powiada, że ta właśnie sprawiedliwość gdzie wszyscy są równi wobec prawa, była nie do przyjęcia dla możnych. Toteż gdy w 1028 r. król Danii i Anglii Kanut Wielki najechał Norwegię musiał się Olaf salwować ucieczką do Rosji (Gardarike). Snorre powiada, że tam właśnie Olaf ostatecznie nawrócił się wewnętrznie i oddał swoje losy i losy królestwa w ręce Boga. Po dwu latach wraca do Norwegii, choć wie, że ma małe szanse na zwycięstwo i odzyskanie utraconego królestwa. W bitwie pod Stikklestad Olaf ginie 29 lipca 1030 roku.
Po śmierci Olafa jego przeciwnicy odwracają się od zwycięzców i zaczynają mówić o jego świętości. Przyczyny tej zmiany pozostają tajemnicą, choć można je częściowo wyjaśnić rządami Duńczyków czy przesądami związanymi z zabiciem prawowitego władcy. Po swej śmierci Olaf zdołał osiągnać to czego nie osiągnął za życia - zjednoczoną chrześcijańską Norwegię. Przy jego grobie odnotowano cud uzdrowienia, a kiedy po roku przenoszono jego zwłoki były one w stanie nienaruszonym. Również późniejsze źródła, także po reformacji, potwierdzają nienaruszony stan zwłok. I stąd zaczęto nazywać go świętym. Pielgrzymowano z całej Europy do Nidaros (dziś Trondheim), gdzie zbudowano wspaniałą katedrę, a kult Świętego rozprzestrzenił się po całym chrześcijańskim świecie. W tamtych czasach nie stosowano, jak obecnie, procesu kanonizacyjnego, świętym został mianowany „oddolnie”, a następnie przez lokalnego biskupa Grimkjella, który był jego spowiednikiem. Kult świętego upowszechnił się szybko w całym kościele - wschodnim i zachodnim (pamiętajmy źże podział między Rzymem a Konstantynopolem nastąpił w roku 1054). Wiele kościołów budowano pod jego wezwaniem, na Wschodzie pisano ikony Świętego Olafa -jedna z najstarszych znajduje się na jednej z kolumn w krypcie Kościoła Narodzenia w Betlejem.
W czasie Reformacji Srebrna trumna Św. Olafa została przez Duńczyków przetransportowana do Kopenhagi i przetopiona a szczątki na rozkaz duńskiego króla zostały pochowane w r. 1568 potajemnie pod posadzką katedry, aby uniemożliwić dalszy kult świętego. Miejsce pochówku do dziś nie zostało odnalezione. Kult jednak trwał a od końca XIX wieku, wraz z odzyskiwaniem przez Norwegię niepodległości stał się Św. Olaf ważnym symbolem narodowym.
Opracowano m.in.na podstawie Store Norske Leksikon i tekstu o.Olava Müllera SSCC nawww.katolsk.no . Wydawnictwo Verbinum wydało w roku 2000 w języku polskim książeczkę o.Olava Müllera „Święty Olaf – król Norwegii”. |